• Home
  • Straffen en belonen: een moeilijke balans bij kwetsbare kinderen

Positief opvoeden

Straffen en belonen: een moeilijke balans bij kwetsbare kinderen

‘Als je straft en beloont, pak je de problemen niet echt aan.’ Nicolina Jorissen, onze pedagogisch adviseur, is er duidelijk over: straffen en belonen doen we in de Belgische SOS Kinderdorpen projecten liever niet

straffen en belonen

Een pijnlijke afwijzing

“De redenering ‘ik doe iets fout, dus ik moet in de hoek’, kunnen kinderen jonger dan drie nog niet volgen. Als ze dan in de hoek moeten, zien zij dus geen afwijzing van hun gedrag, maar van hun hele persoon. Voor kinderen die al heel wat meemaakten, kan dat zeer pijnlijk zijn.”

Aandacht voor emoties en behoeften

“Gedrag is een bepaalde manier van communiceren, soms een uiting van bepaalde gevoelens, soms gewoon eigen aan een bepaalde ontwikkelingsfase. Wij proberen dat gedrag te begrijpen. We luisteren naar het kind, hebben aandacht voor emoties en behoeften. We tonen hen dat volwassenen ook op een liefdevolle manier met hen kunnen omgaan.”

Geen standaardoplossingen

“Straffen en belonen zijn standaardoplossingen. Maar eigenlijk moet een antwoord altijd aangepast zijn aan de context. Staan ze op het punt om op de muur te schrijven, dan leiden we ze af naar iets anders. Zijn ze helemaal over hun toeren, dan laten we hun gevoelens ontladen door te spreken, te huilen en te razen. We zetten ze niet apart, maar houden ze juist heel nabij, liefdevol.”

Externe motivaties werken niet meer

“Tot ongeveer negen jaar werken kinderen mee uit angst voor straf of uit verlangen naar een beloning. Daarna werkt dat niet meer. Denk maar aan tieners die het slecht doen op school: externe motivaties als ‘een slecht rapport betekent niet uitgaan’, werken meestal niet.”

Democratisch disciplineren

“Als je van jongs af aan luistert naar je kind, rekening houdt met diens behoeften en verlangens, het controle geeft over kleine zaken, dan krijgen kinderen het gevoel dat ze er mogen zijn. Zo leert een kind geleidelijk aan dat het zelf controle mag en kan nemen over het eigen leven. En zo leren kinderen studeren voor zichzelf, niet voor een externe beloning. Een machtsstrijd wordt dan overbodig, omdat de macht geleidelijk aan wordt doorgegeven. Dat heet democratisch disciplineren.”

Steun ons en help kinderen in nood!

Word meter of peter