Sabine Vermeire: veerkracht na trauma

Een ontdekking in Borneo: kralen als symbolen van verhalen

Tijdens een reis naar Borneo deed Sabine een opmerkelijke ontdekking die haar werk fundamenteel zou veranderen. Ze maakte kennis met een traditie waarin kralen werden gebruikt om ervaringen en verhalen te symboliseren en vast te leggen. Dit eenvoudige maar krachtige idee fascineerde haar. Ze realiseerde zich dat kralen, met hun tastbare en visuele karakter, een brug kunnen slaan tussen de innerlijke beleving van jongeren en de buitenwereld. Geïnspireerd door deze traditie introduceerde Sabine het gebruik van kralen in haar werk met jongeren in de jeugdzorg.

Met deze aanpak helpt Sabine jongeren grip te krijgen op hun levensverhaal. De kralenketting wordt een concreet en tastbaar symbool, waarin belangrijke gebeurtenissen – zowel vreugdevolle als pijnlijke – een plek krijgen. Dit proces helpt jongeren om coherentie en betekenis te vinden in hun vaak gefragmenteerde ervaringen.

Herstel van de 'sense of agency'

Een van de grootste uitdagingen voor jongeren met een traumatisch verleden is het herstellen van hun ‘sense of agency’: het gevoel controle te hebben over hun eigen leven. Trauma kan het gevoel van controle volledig wegnemen, waardoor jongeren het idee krijgen dat alles hen simpelweg overkomt zonder dat ze er invloed op hebben. Sabine’s kralenproject speelt hierop in door jongeren actief te betrekken bij het samenstellen van hun levenslijn.

“Als we samen kralen verzamelen en een ketting maken, krijgen jongeren stap voor stap weer een rode draad in hun verhaal,” zegt Sabine. Dit proces heeft een diepgaande impact: het laat hen zien dat ze niet alleen overlevenden zijn, maar ook actief vormgevers van hun eigen verhaal. Bovendien worden hun inspanningen om te overleven erkend en gewaardeerd. Het resultaat is niet alleen een fysieke kralenketting, maar ook een innerlijke transformatie waarbij jongeren een rijkere, veelkleurige identiteit terugvinden.

Erkenning en betekenisgeving: de sleutel tot herstel

Een cruciaal aspect van Sabine’s werk is de erkenning van het leed dat jongeren hebben doorgemaakt. Ze benadrukt dat dit een relationeel en sociaal proces is. “Veel jongeren voelen zich alsof ze alleen staan en dat niemand hun pijn ziet. Pas als hun ervaringen worden opgemerkt en erkend door anderen, kunnen ze een plek vinden in de samenleving,” legt ze uit.

Erkenning is meer dan alleen het luisteren naar verhalen; het is een actief proces waarin de verhalen van jongeren worden verbonden met een groter geheel. Dit helpt hen om hun ervaringen in een bredere context te plaatsen en betekenis te geven aan wat hen is overkomen. Het gaat er niet alleen om het trauma te erkennen, maar ook om de kracht en veerkracht die jongeren hebben laten zien. Dit vormt de basis voor het Stadsjuweel-project, een initiatief dat Sabine heeft opgezet om deze verhalen zichtbaar te maken.

Het Stadsjuweel-project: kunst als heling

Het Stadsjuweel-project is een uniek en inspirerend initiatief waarin kinderen, jongeren en volwassenen met jeugdtrauma’s samenwerken aan een grootschalig kunstwerk. In dit project staan verhalen, erkenning en verbinding centraal. Deelnemers maken kralen die hun pijn, veerkracht en steunbronnen symboliseren. Deze kralen worden vervolgens verwerkt in een gezamenlijk kunstwerk dat dient als een tastbaar en krachtig symbool van hun ervaringen.

Elke kraal representeert een stuk van het leven van de maker: een moeilijke tijd, een moment van hoop of een bron van steun. Het proces van het maken van de kralen is niet alleen creatief, maar ook helend. Het stelt deelnemers in staat om hun emoties op een veilige manier te uiten en te verwerken.

Het uiteindelijke kunstwerk, samengesteld uit de kralen van alle deelnemers, is meer dan de som der delen. Het symboliseert de collectieve kracht en veerkracht van de deelnemers en doorbreekt de stilte rond jeugdtrauma. Het project nodigt iedereen uit om deel te nemen, ongeacht leeftijd of achtergrond, met als boodschap: “Je staat er niet alleen voor.”

Doorbreken van stigma en het terugvinden van identiteit

Een belangrijk doel van het Stadsjuweel-project is het doorbreken van stigma rond jeugdtrauma. Veel jongeren worstelen met het idee dat ze worden gedefinieerd door hun trauma. Sabine’s aanpak richt zich op het zichtbaar maken van de inspanningen en veerkracht van jongeren, zodat trauma niet langer het enige is wat hen definieert. De nadruk ligt op hun kracht en vermogen om te herstellen, en op de steunbronnen die ze onderweg hebben gevonden.

De kracht van gemeenschap en verbinding

Sabine gelooft sterk in de kracht van gemeenschap en verbinding als een bron van heling. Het Stadsjuweel-project is hier een prachtig voorbeeld van. Door samen te werken aan een gemeenschappelijk doel, ontdekken jongeren dat ze niet alleen zijn in hun strijd. Ze vinden steun bij elkaar en bij de bredere gemeenschap die het project ondersteunt.

De kunstwerken die voortkomen uit het project worden vaak tentoongesteld op publieke locaties, waar ze een breder publiek uitnodigen om na te denken over de impact van trauma en de kracht van herstel. Deze zichtbaarheid is cruciaal om maatschappelijke bewustwording te vergroten en stigma te verminderen.

Een veelkleurige identiteit: het resultaat van het proces

Aan het einde van het proces hebben de jongeren niet alleen een fysieke kralenketting of een bijdrage aan een kunstwerk. Ze hebben ook een diepgaander begrip van zichzelf en hun ervaringen. Door het combineren van pijnlijke herinneringen met momenten van vreugde en hoop, ontstaat er een veelkleurige identiteit. Dit proces helpt jongeren om hun verleden te accepteren en tegelijkertijd naar de toekomst te kijken met een hernieuwd gevoel van hoop en kracht.

Het belang van creatieve en innovatieve therapie

Sabine Vermeire’s werk is een krachtig voorbeeld van hoe creatieve en innovatieve therapievormen jongeren kunnen helpen om trauma te verwerken. Door kralen te gebruiken als symbolen van verhalen, slaagt ze erin om complexe emoties en ervaringen tastbaar en bespreekbaar te maken. Haar aanpak biedt niet alleen hoop aan jongeren, maar ook aan hun families en begeleiders.

Sabine’s werk herinnert ons eraan dat herstel niet alleen een individueel proces is, maar ook een relationeel en sociaal proces. Door verbinding te maken met anderen en met de bredere gemeenschap, kunnen jongeren de kracht vinden om hun leven opnieuw op te bouwen. Het Stadsjuweel-project is een inspirerend voorbeeld van hoe kunst, erkenning en gemeenschap samenkomen om heling mogelijk te maken.

Een uitnodiging tot verandering

De methoden en inzichten van Sabine Vermeire bieden waardevolle lessen voor iedereen die betrokken is bij de zorg voor jongeren met trauma. Haar werk daagt ons uit om anders te kijken naar trauma, herstel en identiteit. Het nodigt ons uit om verhalen te erkennen, verbindingen te leggen en te werken aan een samenleving waarin iedereen een plek heeft.

Met haar passie, creativiteit en toewijding laat Sabine zien dat zelfs de meest complexe en pijnlijke ervaringen kunnen worden omgevormd tot bronnen van kracht en inspiratie. Haar werk is een baken van hoop voor jongeren die op zoek zijn naar een weg vooruit – en voor de samenleving als geheel.