Uithuisplaatsing? Hou broers en zussen samen!

Het lijkt vanzelfsprekend, het is het niet. Wanneer kinderen niet meer thuis kunnen opgroeien, worden broers en zussen vandaag nog te vaak van elkaar gescheiden. Daar willen wij, met alle relevante actoren, verandering in brengen.

De situatie vandaag

Uit ons onderzoek 'Wij zijn gewone jongeren in een ongewone situatie", blijkt dat 3 op 4 jongvolwassenen met een ervaring in de jeugdzorg niet kan rekenen op familie die hen steunt bij beslissingen of emotionele hulp biedt. Eén van de verklaringen voor dat lage cijfer, is dat broers en zussen vaak van elkaar gescheiden worden bij een uithuisplaatsing.

In mei 2021 keurde ons federaal parlement een wetsvoorstel goed dat broers en zussen het recht geeft om niet gescheiden te worden. Een mijlpaal! Twee jaar lang hebben we hiervoor geijverd, samen met Kinderrechtencommissariaat en vele anderen.

Onderzoek van VUB van eind 2022 toont echter aan dat drie op vijf kinderen gescheiden worden van hun broer of zus wanneer ze geplaatst worden in de jeugdhulp. SOS Kinderdorpen blijft voorvechter van het recht om samen op te kunnen groeien: “We moeten er nu absoluut voor zorgen dat deze wet geen dode letter wordt.”

Samen opgroeien is essentieel

De dynamiek tussen broers en zussen is voor kinderen een laboratorium waar ze vrij kunnen experimenteren. Grenzen aftasten. Kletsende ruzie maken en een kwartier later weer samen spelen. Een unieke mix van solidariteit, rivaliteit en liefde die handelingen toelaat die in andere relaties niet zomaar aanvaard worden.

Daarom is die relatie belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Voor kinderen die opgroeien in de jeugdhulp, is de band met broers en zussen nog belangrijker. Daar zijn grosso modo drie redenen voor:

1. Een gemeenschappelijk verleden: Ze delen hetzelfde verhaal, dezelfde vraagstukken en emoties over hun verleden. Dat creëert een band die belangrijk is om dat verleden een plaats te geven.
2. De meest duurzame familierelatie: Ze betekenen voor elkaar vaak een belangrijke link naar het gezin waar ze uit voortkomen. Omdat ze ook van dezelfde generatie zijn, vormen ze samen de meest duurzame familierelatie.
3. De start van een sociaal netwerk: Door een verhaal van veel breuken en veranderingen, hebben kinderen in de jeugdhulp vaak weinig hechte vriendschappen of familierelaties. Dat wordt vooral een probleem als ze vanaf hun zeventiende alleen kunnen gaan wonen. Ten eerste omdat ze soms niemand hebben die hen helpt bij alle uitdagingen. Ten tweede omdat ze zich vaak erg eenzaam voelen. Broers en zussen zijn dan de eerste stap naar een sociaal netwerk.

Broers en zussen samenhouden: een basisprincipe in onze projecten

Broers en zussen de kans geven om samen op te groeien is een basisprincipe geworteld in de kern van ons werk, zowel in België als wereldwijd. In het SOS Kinderdorp Chantevent, nabij Marche-en-Famenne, groeien 8 op 10 kinderen samen op, samen met één of meerdere broers en zussen. En ook ons opvanghuis Hejmo en onze Simbahuizen hebben een specifieke focus op het samenhouden van broers en zussen.

Onze doelstellingen

• De wet is een stap in de goede richting. We zullen er mee voor blijven ijveren bij beleidsmakers dat de wet ook in de praktijk wordt toegepast.
• We willen de jeugdhulp inspireren om meer te investeren in de kracht van familierelaties. Want onze ervaring in het grootbrengen van kinderen leert ons dat de oorspronkelijke familie cruciaal is voor de toekomst van kinderen, ook al is de situatie moeilijk en complex.