Beleidswerk
20/10/2022 - De meeste kinderen en jongeren in de jeugdhulp maakten herhaalde traumatische ervaringen mee. De impact daarvan wordt nog te vaak onderschat of verkeerd begrepen door volwassenen in hun omgeving. Om ervoor te zorgen dat elk kind in de toekomst de steun en erkenning krijgt dat het nodig heeft, organiseerden we op 17 oktober een sensibiliseringsdag rond traumasensitieve zorg voor 400 jeugdhulpprofessionals in Namen.
© Griet Dekoninck
Daniel, Meredith, Christine, Nikita en Melanie zijn vijf mensen die in hun jeugd herhaaldelijk traumatische ervaringen hebben meegemaakt. Zij brachten op de sensibiliseringsdag hun verhaal. Voor hen was het belangrijk om de jeugdzorgprofessionals bewust te maken van de impact dat zo’n ervaringen kunnen hebben op het leven van een jongere. Ook deelden ze kleine gebaren of woorden die hen hebben geholpen of verhinderd in hun herstelproces.
Meredith: "Vaak luistert men als het over trauma gaat vooral naar de experts. Als slachtoffers horen we wél dat het moedig is dat we ons verhaal delen, maar onze getuigenissen worden niet altijd gezien als een expertise. Dat was hier anders. Onze ervaring werd écht gezien als kennis. Zo kunnen we aan professionals in de jeugdhulp uitleggen wat ons heeft geholpen en wat niet."
5 mensen met herhaalde traumatische jeugdervaringen vertelden hun verhaal © Griet Dekoninck
Inzicht in trauma en het effect daarvan op kinderen en hun omgeving is belangrijk. Dit is wat Stéphanie Garbar en Johanna Cwiek, psychologen van SOS Enfants Charleroi, en Raphaël Gazon, klinisch psycholoog, psychotherapeut en directeur van het PEPS-E Centrum, benadrukten tijdens onze sensibiliseringsdag. "Kinderen zijn afhankelijk van een volwassene. Zij hebben ouderfiguren nodig die hen ondersteunen, stimuleren en die voor hen zorgen. Wanneer dit onvoldoende of niet gebeurt, bestaat het risico op een complex trauma,” legt Stéphanie uit.
Adeline Puerta, die de opleidingen presenteerde ontwikkeld door SOS Kinderdorpen, is het daarmee eens: “Twee derde van de professionals die we interviewden, zei dat ze weinig tot niet opgeleid waren in het begrijpen van trauma’s bij kinderen of over de impact ervan op de ontwikkeling. Nochtans spelen maatschappelijke werkers een belangrijke rol in de dagelijkse zorg.”
Adeline Puerta, SOS Kinderdorpen België“Maatschappelijke werkers spelen een belangrijke rol in de dagelijkse zorg”
Dit is ook de mening van Joris Gilson, medewerker van de vzw Point-Virgule en deelnemer van de opleidingen die SOS Kinderdorpen organiseerde rond het thema. Hij benadrukte het belang van het opleiden van jeugdhulp professionals in het omgaan met trauma: "Het begrip trauma komt in ons dagelijks werk zeer regelmatig voor. Het lijkt me daarom belangrijk om meer hierover te weten, te leren en andere methoden te ontwikkelen om jongeren te begeleiden.”
Delphine, zorgmedewerker bij SOS Kinderdorpen, bevestigt: "Deze aanpak is belangrijk voor mensen zoals ik die niet opgeleid zijn hierin, want trauma's zijn overal: kinderen leven ermee en komen ermee naar ons toe. Het stelt ons in staat verder te kijken, de kinderen te erkennen in hun trauma en hen gerust te stellen als ze angstig zijn. Want misschien is erkenning hetgene waar ze bovenal nood aan hebben.”
Delphine, deelnemer aan de opleidingen“Deze aanpak stelt ons in staat verder te kijken, de kinderen te erkennen in hun trauma en hen gerust te stellen als ze angstig zijn”
De dag werd afgesloten met een toespraak van Valérie Glatigny, minister van Jeugdwelzijn voor de Fédération Wallonie-Bruxelles. Hierin bevestigde ze dat ze het werk wil voortzetten om voldoende tegemoet te komen aan de behoeften van kinderen en jongeren en om de bescherming van jonge kinderen tussen 0 en 6 jaar te versterken. Ze had ook een sterke boodschap voor de kinderen zelf: "Je bent niet problematisch, je drukt je uit met de middelen die je hebt. Je bent niet problematisch, je hebt steun nodig, om begrepen en gerustgesteld te worden. Je hebt het recht om gehoord te worden. Je hebt het recht om jouw traumatische verhalen te delen waarbij er aandachtig naar je geluisterd zal worden, zonder oordeel of vooroordeel. Je hebt het recht om op een veilige plek te leven waar je liefde en genegenheid krijgt. Je hebt het recht om begeleid te worden in je persoonlijke ontwikkeling. Het is de verantwoordelijkheid van ons allemaal om je voldoende steun te bieden en je in staat te stellen om je in de best mogelijke omstandigheden te laten groeien.”
Minister Valérie Glatigny was aanwezig op onze sensibiliseringsdag © Griet Dekoninck
Valérie Glatigny, minister van Jeugdwelzijn voor de Fédération Wallonie-Bruxelles“Het is de verantwoordelijkheid van ons allemaal om je voldoende steun te bieden en je in staat te stellen om je in de best mogelijke omstandigheden te laten groeien”
In samenwerking met het expertisecentrum CELCIS hebben we een praktische gids ontwikkeld om professionals in de zorg aan te moedigen om een traumasensitieve aanpak te gebruiken. Zo draagt het bij aan het opbouwen van een jeugdhulp waarin hulpverleners de instrumenten hebben om het gedrag van kinderen te begrijpen en hier op een passende manier op te reageren. Hulpverleners worden zo gemotiveerd om verder te kijken dan het gedrag van een kind en om aandachtig te zijn voor tekenen van een mogelijk trauma.
Daarnaast hebben we ook een handleiding voor organisatieontwikkeling om een traumasensitieve aanpak op organisatieniveau in te voeren. Verandering op deze schaal is enkel mogelijk door een verandering binnen de bedrijfscultuur. Hierbij zijn alle leden van de organisatie betrokken.
Het samenbrengen van 400 professionals rond het thema van herhaalde traumatische ervaringen is een eerste stap naar het waarmaken van onze droom: dat elk kind dat opgroeit in de jeugdzorg zich geliefd, begrepen en erkend voelt door de mensen om zich heen.
Dit project werd uitgevoerd in samenwerking met verschillende partners:
Steun ons en help kinderen in nood!