Beleidswerk
Onderzoek dat de VUB deze week publiceerde geeft aan dat drie op vijf kinderen vandaag gescheiden worden van hun broer of zus wanneer ze geplaatst worden in de jeugdhulp. Dit onderzoek komt er na een federale wet uit 2021 die broers en zussen het recht geeft om niet van elkaar gescheiden te worden. SOS Kinderdorpen is al jaren voorvechter van het recht om samen op te kunnen groeien: “We moeten er nu absoluut voor zorgen dat deze wet geen dode letter wordt.”
© Katerina Ilievska
De onderzoekers bekeken de situatie van 311 kinderen in de jeugdhulp en onderzochten of ze samen konden opgroeien met zowel juridische (vol, half- of adoptiebrus) als affectieve (pleeg- en stiefbrus) broers en zussen. Drie op vijf onder hen groeien gescheiden op van hun broer of zus. Van deze laatste groep verblijft vier op tien in een andere jeugdhulpvoorziening en is vier op tien nog thuis. De onderzoekers besluiten dat in ongeveer 50% van de scheidingen het systeem (de hulpverlening) verantwoordelijk is voor de scheiding en dus de rechten van de kinderen schendt.
Jolien Potemans, beleidsmedewerker“Als ze dan ook nog eens gescheiden worden van hun broer of zus, dan is er geen enkel vertrouwd gezicht meer in hun omgeving.”
Jolien Potemans, beleidsmedewerker bij SOS Kinderdorpen, stond als voorvechter mee aan de basis van de nieuwe wet die broers en zussen het recht geeft om samen op te groeien: “Uit onze survey (2019) met bijna honderd jongeren met een jeugdhulpervaring bleek al dat 7 op 10 niet samen met één of meerdere broers of zussen opgroeide. We zijn blij dat er nu wetenschappelijk onderzoek is dat de omvang van dit probleem bevestigt. Dit duwt ons met de neus op de feiten: er is duidelijk nog veel werk aan de winkel. Onze vraag naar het Agentschap Opgroeien is nu bovenal om de registratie systematisch te blijven opvolgen, zodat we op z’n minst weten of we in de goede richting evolueren en of de rechten van kinderen in de jeugdhulp gerespecteerd worden. De wet van 2021 mag geen dode letter worden.”
Kirsten Buyst, ontwikkelingspsychologe en pedagoge“De relatie met je broer of zus is in de regel de langste in een mensenleven”
De redenen voor die scheiding zijn divers. Sommige broers en zussen wonen nog thuis, omdat de draagkracht van de ouders niet toelaat om voor alle kinderen te zorgen of omdat één van de kinderen slecht behandeld werd door een ouder (of diens partner). Of het verschil in leeftijd is te groot: veel leefgroepen zijn georganiseerd volgens leeftijd, waardoor broers en zussen in aparte leefgroepen belanden. In 12% van de gevallen bleek het praktisch onhaalbaar om broers en zussen samen op te vangen, bijvoorbeeld om dat er een gebrek aan opvangplaatsen is of omdat een broer of zus in het buitenland verblijft.
Jolien Potemans, beleidsmedewerker SOS Kinderdorpen zussen samen op te vangen, bijvoorbeeld om dat er een gebrek aan opvangplaatsen is of omdat een broer of zus in het buitenland verblijft. Jolien Potemans: “Vanuit SOS Kinderdorpen willen we de jeugdhulp zoveel mogelijk bekijken vanuit het perspectief van het kind. Als kinderen in de jeugdhulp geplaatst worden, moeten ze hun ouders en hun thuis al achterlaten. Als ze op dat moment ook gescheiden worden van hun broer of zus, dan is er geen enkel vertrouwd gezicht meer in hun omgeving. We weten dat er motieven zijn om broers en zussen apart op te vangen, zoals bijvoorbeeld structureel geweld of misbruik. We beseffen dat bepaalde omstandigheden er toe leiden dat, gezien de alternatieven, aparte opvang ondanks alles de beste optie is. Maar we moeten onszelf als sector blijven uitdagen om kinderen de best mogelijke opvang te bieden. En de unieke band tussen broers en zussen bewaren en versterken, is daar een belangrijk onderdeel van.”
SOS Kinderdorpen verwijst naar de broer-zus relatie als “de langstdurende relatie”. Ontwikkelingspsychologe en pedagoge Kirsten Buyst bevestigt: “De relatie met je broer of zus is in de regel de langste in een mensenleven. Binnen een veilige broer/zus-relatie hebben kinderen de ruimte om sociaal gedrag te oefenen. Je hoeft niet bang te zijn dat je je broer of zus verliest als je het eens verpest. Uit veel onderzoeken blijkt dat warmte tussen broers en zussen een beschermend effect heeft op het ontwikkelen van angsten, depressie en agressief gedrag.”
Steun ons en help kinderen in nood!