Over SOS Kinderdorpen
05/02/2021 - Volgens het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling zijn zo’n 38 000 kinderen in Vlaanderen geconfronteerd met mishandeling.* Een schokkend cijfer, dat in de realiteit wellicht nog een stuk hoger ligt, zeker nu gezinnen in kwetsbare situaties extra onder druk staan door de aanhoudende lockdown.
Ook sommige van de kinderen die wij opvangen in onze projecten maakten traumatische ervaringen mee in hun verleden. Daarom is de veiligheid en weerbaarheid van kinderen uitgegroeid tot onze hoogste prioriteit. Wij pleiten daarbij voor een open cultuur van vertrouwen, op school, in de sportclub en bij ons, waarin alles bespreekbaar is en kinderen zich voldoende veilig voelen om naar buiten te komen als er iets niet klopt. Én we investeren in sterke kinderen die opkomen voor hun eigen rechten en veiligheid.
Elk kind heeft recht om op te groeien op een veilige plek, omringd door betrouwbare volwassenen waar ze steeds op kunnen terugvallen. Het is die veiligheid, in combinatie met een warme en liefdevolle plek, die hen van jongs af aan de kracht geeft om de wereld te ontdekken, nieuwe dingen uit te proberen, relaties aan te gaan en zich ten volle te ontplooien.
Dat klinkt vanzelfsprekend, maar is het niet voor heel wat kinderen en jongeren die we opvangen in onze projecten. “Zij komen vaak uit moeilijke familiesituaties en risicovolle omgevingen, waar hun veiligheid en rechten soms op verschillende manieren geschonden werden,” legt Adeline Puerta, aanspreekpunt bij SOS Kinderdorpen voor alles wat met kindveiligheid te maken heeft.
Daarom heeft SOS Kinderdorpen internationaal een sterk beleid ontwikkeld rond kindveiligheid, in lijn met de veiligheidsnormen van de coalitie Keeping Children Safe en het internationaal Kinderrechtenverdrag.
Zoals iedere nationale vereniging van SOS Kinderdorpen ter wereld, gebruikt ook SOS Kinderdorpen België dat beleid als basis voor de ontwikkeling van een nationaal veiligheidsbeleid, dat onze basisprincipes respecteert en de context van ons land in acht neemt.
Adeline PuertaOns veiligheidsbeleid steunt op drie pijlers: preventie, toegankelijke melding en nazorg.
Adeline: “De eerste pijler, preventie, is essentieel. Daarin spelen onze medewerkers een belangrijke rol.” Of het nu gaat om begeleiders, SOS families, vrijwilligers, directeurs, personeelsleden voor administratie of onderhoud, allemaal hebben ze de verantwoordelijkheid om mee te waken over de veiligheid van de kinderen in onze projecten.
“Daarom werken we vanaf de aanwerving aan duidelijke regels en procedures, in lijn met onze ethische code en onze veiligheidsgarantie, zodat iedereen beschikt over de nodige vaardigheden om de veiligheid van de kinderen te bewaken.” We nemen onze medewerkers mee in een vormingsproces rond kindveiligheid, waarin ze vernemen hoe om te gaan met kinderen die geweld ervoeren, hoe ze de tekenen van misbruik kunnen herkennen, hoe ze een melding kunnen doen bij incidenten... Zo beschikken ze over alle nodige instrumenten om adequaat te kunnen reageren.
Het tweede luik van de pijler preventie, draait om de kinderen en jongeren zelf. Zij moeten in alle omstandigheden over de tools beschikken om voor zichzelf op te komen. Dat begint bij een sterk zelfbeeld.
Adeline: “Als kinderen geweld, misbruik of verwaarlozing ervaren, dan kan dat een invloed hebben op hun eigenwaarde en zelfvertrouwen, met daardoor een verhoogd risico om opnieuw in ongelijke relaties terecht te komen die aanleiding geven tot geweld. Het is onze rol om hen een leefomgeving te bieden waar ze zich ten volle kunnen ontwikkelen en die hun veiligheid voorop stelt. “We moeten ervoor zorgen dat hun verleden zich niet herhaalt, dat ze over de tools beschikken om zichzelf te beschermen en tegelijkertijd goede rolmodellen hebben om opnieuw vertrouwen te winnen in volwassenen, andere kinderen en de samenleving. Zo kunnen ze evenwichtige relaties ontwikkelen, waarin geweld geen kans krijgt.”
Daarnaast informeren we hen over hun rechten, grensoverschrijdend gedrag, en waar ze terecht kunnen als er toch iets gebeurt. We moedigen hen aan om actief deel te nemen aan thema’s zoals veiligheid. Op regelmatige basis kunnen de kinderen en jongeren in onze Belgische projecten delen wat ze waarderen en wat beter kan, tijdens groepsdiscussies die volledig aan hen zijn gewijd.
De tweede pijler, een toegankelijke melding, begint bij een open cultuur van vertrouwen. Dat wil zeggen dat kinderen zich voldoende veilig en vertrouwd voelen om van zich te laten horen als er iets gebeurt dat niet kan. “We bouwen doorheen de organisatie aan een cultuur van vertrouwen en transparantie, waar alles bespreekbaar is en kinderen zich sterk genoeg voelen om te praten als hun veiligheid in het gedrang komt,” legt Adeline uit.
AdelineWe bouwen doorheen de organisatie aan een cultuur van vertrouwen en transparantie, waar alles bespreekbaar is en kinderen zich sterk genoeg voelen om te praten als hun veiligheid in het gedrang komt.
Die open cultuur is niet altijd evident: zwakke wetgeving rond misbruik, gebrek aan vertrouwen in de politie en autoriteiten, tradities, angst voor negatieve gevolgen voor slachtoffers die aan de alarmbel trekken… al die zaken hebben een invloed op de manier waarop er met geweld rond kinderen wordt omgegaan. We zijn continu op zoek naar nieuwe manieren om die drempels te overkomen, om stap voor stap een sterke cultuur van vertrouwen op te bouwen binnen onze organisatie.
Als er toch een vermoeden van geweld tegen kinderen is, is het belangrijk om snel en effectief te reageren. Adeline: "We nemen elke melding of vermoeden van misbruik ernstig en reageren snel en daadkrachtig. We handelen daarbij altijd conform de lokale wetgeving en nemen, afhankelijk van het type incident dat wordt gemeld, contact op met de betrokkenen autoriteiten (politie, jeugdhulp…).” Dat gebeurt aan de hand van duidelijke procedures met betrekking tot zowel vermeende daders als potentiële slachtoffers en hun omgeving.
Tot slot is er de derde pijler, nazorg. We weten uit onze ervaring dat erkenning ongelooflijk belangrijk is voor kinderen. Het is de eerste stap richting herstel. Adeline: “We hebben bijzondere aandacht voor het verhaal van de kinderen, voor de manier waarop ze de gebeurtenissen beleven en aanvoelen. En we zorgen erover dat ze de nodige begeleiding en ondersteuning krijgen doorheen hun verwerkingsproces. Met als doel dat de kinderen in de toekomst extra sterk in hun schoenen staan."
Je kiest zelf of je graag anoniem blijft en of je al dan niet contactgegevens achterlaat. We behandelen je melding discreet en in alle ernst.
* Cijfers van 2020
Steun ons en help kinderen in nood!