Positief opvoeden
17/02/2020 - Af en toe worden kinderen geconfronteerd met een verlies, ook de kinderen die we opvangen in onze projecten. Jo Voets, onze pedagogisch expert, vertelt ons hoe je kinderen best omkadert wanneer ze net een ouder, familielid of klasgenootje verloren.
“De eerste dagen na een overlijden zijn qua opvang van kinderen heel belangrijk”, onderstreept Jo. “Het is een erg ingrijpende gebeurtenis, een trauma dat stressreacties kan veroorzaken. Het zet kinderen onder druk. Het is dan heel belangrijk dat ze uitdrukking kunnen geven aan deze gevoelens. In die zin is het goed dat ze in die eerste periode omringd worden door mensen die ze vertrouwen en bij wie ze zich veilig voelen.”
Jo Voets, pedagogisch expert“Elk kind rouwt op zijn eigen manier en op zijn eigen tempo.”
De manier waarop ze die emoties delen, verschilt van kind tot kind en wordt ook sterk beïnvloed door de cultuur waar ze in opgroeien. En ook de relatie met de overleden persoon en de aard van het overlijden spelen een rol (een onverwacht overlijden of een aanslepende ziekte?). Tot slot is ook de leeftijd van het kind belangrijk: jonge kinderen zijn niet altijd in staat om te begrijpen dat ‘dood zijn’ ook betekent dat iemand niet meer terugkomt.
Jo Voets: “Er is geen standaardrecept om kinderen te helpen bij het verlies van een naaste. Elk kind gaat zoiets op zijn eigen wijze en tempo verwerken. Eén ding is zeker, kinderen kunnen dit niet alleen”.
Als ouder of begeleider ben je dus best beschikbaar voor kinderen in zo’n situatie. Zodat ze de gelegenheid krijgen om hun emoties en ervaringen te uiten en een dikke knuffel krijgen wanneer ze daar nood aan hebben.
“Voor sommige kinderen kan het nuttig zijn om het rouwproces wat te structureren, bijvoorbeeld met een ritueel. Elke week samen wat foto’s bekijken van de overleden persoon, samen herinneringen ophalen, verjaardagen blijven vieren…“ Ook al voel je misschien de nood om kinderen af te schermen van hun verdriet, het is geen goed idee om nooit meer over de overledene te praten.
“Durf erover te praten is het beste advies dat ik kan geven,” aldus Jo. Vaarwel zeggen aan mensen die ons dierbaar zijn, maakt deel uit van het leven. En het zal ongetwijfeld nog eens voorkomen. Door een verlies samen te verwerken, leren kinderen ook hun eigen potentieel kennen. Het is voor kinderen een gelegenheid om veerkracht te ontwikkelen, nodig om latere hinderpalen te overwinnen.
Jo Voets“Met de tijd en de steun van familie, zal de wonde helen en draaglijk worden.”
Jo Voets: “Woorden zijn lang niet de enige manier om gevoelens uit te drukken. Knutselen, schilderen of samen dingen doen kan net zo heilzaam zijn. En verdriet zoekt zijn eigen weg: kinderen met een drukke aanleg worden soms nog actiever, stille kinderen trekken zich meer terug.
Soms komt verdriet naar buiten in de vorm van stemmingswisselingen, woedebuien of ongehoorzaamheid, een teken dat kinderen worstelen met hun gevoelens. Dat zijn belangrijke signalen waar je best begrip voor hebt.
Afhankelijk van de leeftijd zijn de ‘klassieke’ fases van rouw enigszins herkenbaar: ontkenning, kwaadheid, verdriet en, stap voor stap, aanvaarding. Dan volgt het hernemen van het ‘gewone’ leven. De wonde heelt en wordt stilaan maar draaglijk. Plus, het kan een gezin, een familie, een klas ook verbinden en samen sterker maken.”
Steun ons en help kinderen in nood!