• Home
  • Mijn tiener worstelt met zichzelf: wanneer moet ik me zorgen maken?

Positief opvoeden

Mijn tiener worstelt met zichzelf: wanneer moet ik me zorgen maken?

24/09/2021 - Je dochter zit de hele dag in haar kamer. Je zoon gooit met deuren als hij het niet met je eens is. Meestal is er geen reden tot ongerustheid en is het gedrag eigen aan de puberteit. Maar hoe kan je zien of dit ‘gewoon pubergedrag’ is of er misschien toch meer aan de hand is? We vroegen het aan Ani Bosard, klinisch psychologe en trainer in ons project ‘Trauma-informed practices’.

Artikel pedagogie sept 2021

Tieners zoeken hun weg

Pubers zijn volop in ontwikkeling. Met de puberteit gaan lichamelijke, hormonale, emotionele en neurale veranderingen gepaard. Daarom voelen pubers zich soms onzeker en kunnen hun gevoelens sterk schommelen.

“Jongeren zoeken fysiek en sociaalemotioneel hun weg door te experimenteren, bij hun vrienden te zijn en zich af te zetten tegen hun ouders. Dat leidt thuis soms tot verhitte discussies en kopzorgen bij hun ouders”, vertelt Ani. “Sommige tieners trekken zich dan even terug op hun kamer, een veilige plek waar ze al die veranderingen kunnen verwerken.”

Wanneer terugtrekken isoleren wordt

“Zorgwekkend wordt het pas als een tiener zich volledig isoleert en alle communicatie doorbreekt, ook met leeftijdsgenoten bijvoorbeeld”, aldus Ani. “Ook als je kind plots heel hard verandert, bijvoorbeeld onverzorgd voorkomt terwijl dat niet van zijn of haar gewoonte is, is het goed om alert te zijn.”

“Zie je dat gedrag herhaaldelijk terugkomen, dan is er misschien meer aan de hand. Een professional is het best geplaatst om dit te analyseren en gepaste hulp te bieden.”

“Pubers voelen zich soms onzeker en hun gevoelens kunnen sterk schommelen”

Ani Bosard, klinisch psychologe

Wat doen als mijn tiener zich isoleert?

  • Probeer verbinding te maken door samen een activiteit in te plannen die jullie beiden leuk vinden.
  • Ga na of je steun kan vinden bij een andere volwassene (sportleraar, buurtwerker...) die je kan helpen om contact te maken met je kind.
  • Spreek je bezorgdheden uit naar je kind en laat ruimte voor debat. Erken daarbij generatieverschillen en laat je kind vanuit eigen ervaring spreken.
  • Deel eventueel ervaringen uit je eigen tienerjaren en stel je begripvol op.
  • Zoek samen een documentaire of film uit, waarover je kan napraten.

De impact van corona

De coronamaatregelen van het afgelopen jaar waren ingrijpend voor tieners. “Hun ontwikkelingsproces is overhoop gegooid”, aldus Ani. “Ouders spelen een belangrijke rol om hun kinderen aan te moedigen om de draad terug op te pikken. Zodat ze opnieuw vrienden zien, motivatie vinden voor projecten zoals studies en hobby’s...”

Verontrustende signalen bij kinderen van 13-18 jaar oud

De puberteit kan uitdagend zijn. Het is echter belangrijk om gewoonlijke uitdagingen in de puberteit te onderscheiden van traumareacties. Hieronder volgt een oplijsting van trauma-indicatoren. Let wel: deze indicatoren vormen geen bewijs dat iemand trauma heeft ervaren, maar kunnen wel een indicatie zijn.

  • Buitensporige boosheid, agressie en verbaal geweld richting anderen
  • Zelfmoordgedachten of -pogingen
  • Riskant gedrag, waaronder seksueel gedrag
  • Ongezonde liefdesrelaties
  • Zelfbeschadiging
  • Paniekaanvallen
  • Weglopen
  • Vechtpartijen uitlokken
  • Moeite om aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten
  • Zich geen toekomst kunnen voorstellen (verwachten jong te overlijden)
  • Vervreemd en eenzaam
  • Slecht zelfbeeld

Bron: Child Welfare Information Gateway, “Parenting a child who has experienced trauma” (2014): https://www.childwelfare.gov/pubPDFs/child-trauma.pdf

Heb je vragen over de opvoeding van je tiener, dan kan je terecht bij de Opvoedingslijn op het nummer 078/15 00 10, via opvoedingslijn@groeimee.be of op de website www.opvoedingslijn.be en www.groeimee.be.

Ani Bosard is klinisch psychologe en trainer in ons project ‘Trauma-informed practices’. Met dit project willen we professionales in de zorg handvaten aanreiken, zodat eventuele trauma’s de nodige aandacht krijgen in de dagelijkse begeleiding en kinderen zich ondersteund voelen in het verwerken ervan. Want kinderen hebben een veilige plek nodig om groot te worden.

Steun ons en help kinderen in nood!

Word meter of peter